|
|
|
Источник: Gerhard Köbler, Indogermanisches Wörterbuch, (3. Auflage) 2000. (Можете загрузить PDF на B 77 Кбайт.)
Всего на *b- представлено 43 лексемы (, 2 основных??) из словаря Герхарда Коблера.
*bā-, idg., Interj.: Vw.: s. *bē-.
*baba-, idg., V.: nhd. undeutlich reden, lallen;
ne. babble (V.);
RB.: Pokorny 91 (141/2), ind., gr., alb., ital., germ., balt., slaw.;
Hw.: s. *balbal-, *barbar, *bʰel- (6) (?), *blat- (?);
W.: gr. βαβάζειν (babázein), V., sprechen, schwatzen;
W.: s. gr. βαμβαίνειν (bambaínein), V., mit den Zähnen klappern, stammeln, plappern;
W.: s. gr. βαμβακύζειν (bambakýzein), V., mit den Zähnen klappern, vor Frost klappern;
W.: s. gr. βάζειν (bázein), V., sprechen, schwatzen;
W.: s. gr. βαβαί (babaí), Interj., potztausend!;
W.: s. gr. παπαί (papaí), Interj., wehe!;
W.: s. gr. βάξις (báxis), F., Sage, Gerücht, Ausspruch, Rede;
W.: s. gr. βάσκειν (báskein), V., reden, sprechen;
W.: s. gr. βάρβαρος (bárbaros), Adj., nicht griechisch, von unverständlicher Sprache seiend, barbarisch;
lat. barbarus, Adj., barbarisch;
got. barbarus 1, st. M. (u), Nichtgrieche, Barbar, Ausländer, Fremder;
W.: s. gr. βάρβαρος (bárbaros), Adj., nicht griechisch, von unverständlicher Sprache, barbarisch;
lat. barbarus, Adj., barbarisch;
ae. bær-bær, Adj., barbarisch;
W.: s. lat. babae, papae, Interj., potztausend!, zum Kuckuck!, oh je!;
W.: vgl. lat. baburus, Adj., dumm, töricht;
W.: vgl. lat. babulus, M., Prahlhans;
W.: vgl. lat. balbus, Adj., stammelnd, lallend;
W.: vgl. lat. bambalāre, V., mit den Zähnen klappern?;
W.: vgl. lat. blaesus, Adj., lispelnd, lallend;
W.: ? vgl. lat. fāstus (1), Adj., stolz abweisendes Benehmen, stolze Kälte, stolze Verachtung;
W.: s. germ. *babalōn, sw. V., babbeln, brabbeln, schwätzen;
vgl. ae. wæf-l-ian, sw. V. (2), schwätzen.
*badi̯os, idg., Adj.: nhd. gelb, braun;
ne. yellow, brown (Adj.);
RB.: Pokorny 92 (142/3), ital., kelt.;
W.: lat. badius, Adj., kastanienbraun.
*baitā, idg., F.: nhd. Ziegenfell, Rock;
ne. goatskin, skirt;
RB.: Pokorny 92 (143/4), phryg./dak., ill.?;
Hw.: s. *paitā?;
W.: germ. *paidō, st. F. (ō), Rock, Hemd;
s. skyth.-gr. baite;
got. paid-a* 5, st. F. (ō), Leibrock, Unterkleid, Rock (, Lehmann P1);
W.: germ. *paidō, st. F. (ō), Rock, Hemd;
s. skyth.-gr. baite;
s. got. *paid-ōn, sw. V. (2), bekleiden;
W.: germ. *paidō, st. F. (ō), Rock, Hemd;
s. skyth.-gr. baite;
ae. pād, st. F. (ō), Rock, Mantel;
W.: s. germ. *paidō, st. F. (ō), Rock, Hemd;
s. skyth.-gr. baite;
as. pêda* 1, st. F. (a), Gewand, Kleid;
W.: germ. *paidō, st. F. (ō), Rock, Hemd;
s. skyth.-gr. baite;
ahd. pfeit* 2, pheit*, st. F. (i), Hemd, Überwurf, Schlitzüberwurf;
mhd. pheit, st. N., st. F., Hemd;
nhd. (dial.) Pfeid, Pfeit, F., Hemd, DW 13, 1640.
*bak-, idg., Sb., V.: nhd. Stab, stechen?, stoßen?, schlagen?;
ne. staff (N.) (as support);
RB.: Pokorny 93 (144/5), gr., ital., germ., balt.;
W.: s. gr. βάκτρον (báktron), N., Stock, Stab;
lat. baculus, M., Krummstab;
air. bachallan. bag-al-l, st. M. (a?), Krummstab;
W.: vgl. gr. βακτηρία (baktēría), F., Stütze, Stab, Szepter;
W.: s. gr. βάκλα (bákla), Sb., Prügelstock, Keule, Knüppel;
W.: s. lat. pagella, F., kleines Feld;
germ.
pagila-, *pagilaz, st. M. (a), Pflock, Rechen;
ae. pæg-el, st. M. (a), kleines
Maß, Gefäß.
*bal-, *balbal-, idg., V.: nhd. wirbeln, sich drehen;
ne. whirl (V.), turn (V.);
RB.: Pokorny 93 (145/6), ind., gr.;
W.: s. βαλλίζειν (ballízein), V., tanzen;
vgl. lat. ballāre, V., tanzen.
*balbal-, idg., V.: Vw.: s. *bal-.
*balbal-, idg., V.: nhd. undeutlich reden, stammeln, schwatzen;
ne. babble (V.);
RB.: Pokorny 91;
Hw.: s. *baba-;
E.: s. *baba-;
W.: s. lat. balbus, Adj., stammelnd, lallend;
W.: s. lat. fāstus (1), Adj., stolz
abweisendes Benehmen, stolze Kälte, stolze Verachtung;
W.: s. lat. baburus, Adj., dumm, töricht;
W.: s. lat. babulus, M., Prahlhans;
W.: s. lat. bambalāre, V., mit den Zähnen klappern?;
W.: ? s. lat. blaesus, Adj., lispelnd, lallend.
*band-, idg., Sb.: nhd. Tropfen (M.)?;
ne. drop (N.) (of liquid)?;
RB.: Pokorny 95 (148/9), ind., ill., kelt.;
W.: s. lat. (fons)
Bandusia, F.=ON, (Quelle) Bandusia (Quelle auf dem Landgut des Horaz).
*barbar-, idg., V.: nhd. undeutlich reden;
ne. babble (V.);
RB.: Pokorny 91;
Hw.: s. *baba-;
E.: s. *baba-.
*bata-, idg., V., Sb.: nhd. lallen, staunen, Staunen;
ne. babble (V.), meaningless stuttering, astonishment;
RB.: Pokorny 95 (149/10), ind., gr., kelt.;
W.: gr. βατταρίζειν (battarízein), V., stottern.
*bau-, idg., Interj., V.: nhd. wau, bellen;
ne. bow-wow;
RB.: Pokorny 95 (150/11), gr., ital., balt., slaw.;
W.: s. gr. βαὺ
βαὺ (Interj.), Interj., wau wau!;
W.: s. gr. βαΰζειν (baúzein), V., bellen, schmähen;
W.: s.
lat. baubārī, baubāre, V., bellen.
*baˣb-, *bʰaˣbʰ-, *paˣp-, idg., V.: nhd. schwellen;
ne. swell (V.);
RB.: Pokorny 91 (140/1), ind., ital., germ., balt.;
Hw.: s. *baˣmb-, *pank-;
W.: s. ai. pippala, F., Beere, Pfefferkorn;
gr. πέπερι (péperi), N., Beere, Pfeffer;
lat. piper, N., Pfeffer;
germ. *piper, M., Pfeffer;
ae. pip-or, st. M. (a?), Pfeffer;
an. pip-ari, pip-ar-r, M. nhd. Pfeffer;
W.: s. ai.
pippala, F., Beere, Pfefferkorn;
gr. πέπερι (péperi), N., Beere, Pfeffer;
lat. piper, N., Pfeffer;
germ. *piper, M., Pfeffer;
afries. pip-er 1 und häufiger?, st. M. (a?), Pfeffer;
W.: s. pippala, F., Beere, Pfefferkorn;
gr. πέπερι (péperi), N., Beere, Pfeffer;
lat. piper, N., Pfeffer;
germ. *piper, M., Pfeffer;
as. *pip-er-i?, as.?, st. M. (ja), Pfeffer;
W.: s. pippala, F., Beere, Pfefferkorn;
gr. πέπερι (péperi), N., Beere, Pfeffer;
lat. piper, N., Pfeffer;
germ. *piper, M., Pfeffer;
ahd. pfeffar* 15, pheffar*, pfeffur*, st. M. (a?), Pfeffer;
mhd. pfëffer, st. M., st. N., Pfeffer;
nhd. Pfeffer, M., Pfeffer, DW 13, 1633;
W.: s. lat. papula, F., Blatter, Bläschen;
W.: s. lat. papilla, F., Warze, Zitze, Brust;
W.: vgl. germ. *femfila, Sb., Riese (M.);
germ. *fembula, Sb., Riese (M.);
s. an. *fim-bul-, Sb., Zauber?;
W.: ? vgl. lat. papāver, N., Mohn;
ae. pap-ig, pop-eg, Sb., Mohn.
*baˣmb-, idg., V.: nhd. dumpf schallen, tönen;
ne. bump (V.), thud (V.);
RB.: Pokorny 93 (146/7), gr., alb., germ., balt., slaw.;
W.: s. gr. βέμβιξ (bémbix), M., Kreisel, Wasserstrudel;
W.: vgl. gr. βομβύκιον (bombýkion), N., summendes Insekt;
W.: s. gr. πέμφιξ (pémphix), M., Hauch, Sturm, Tropfen (M.);
W.: vgl. gr. πομφόλυξ (pomphólyx), F., Luftblase, Wasserblase, Hüttenrausch;
lat. famfaluca, F., Schaum, Blase.
*baˣmb-, *bʰaˣmbʰ-, *paˣmp-, idg., V.: nhd. schwellen;
ne. swell (V.);
RB.: Pokorny 94 (147/7), ind., gr., ital., germ., balt., slaw.;
Hw.:
s. *baˣb-;
W.: s. βόμβος (bómbos), M., dumpfer Ton, Summen, Getöse;
vgl. lat. bombus, M., dumpfer Ton, tiefer Ton;
W.: s. lat. pampinus, M., Trieb eines
Weinstocks, Weinranke, Weinlaub;
W.: vgl. germ. *femf-, sw. V., schwellen?;
as. *fimb-a?, sw. F. (n), Feimen, Stapel, Haufe, Haufen;
W.: vgl. germ. *femf-, sw. V., schwellen?;
ahd. fimba* 2, sw. F. (n), Haufe, Haufen;
mhd. vimme, sw. F., Haufen;
nhd. Fime, F., Haufe, Haufen, DW 3, 1638;
W.: vgl. germ. *femfila, Sb., Riese (M.);
s. ae. fīf-el, st. N. (a), Riese (M.), Ungeheuer, Meeresungeheuer.
*bdel-, idg., V.: nhd. saugen?, zullen?;
ne. suck (V.)?;
RB.: Pokorny 95 (151/12), gr., germ.;
W.: gr. βδάλλειν (bdállein), V., saugen, melken;
W.: s. gr. βδέλλα (bdélla), F., Blutegel.
*be, idg., Präp.: Vw.: s. *bʰe (1).
*bē-, *bā-, idg., Interj., V.: nhd. bäh, blöken;
ne. baa (of sheep), bleat (V.);
RB.: Pokorny 96 (152/13), ind.?, gr., ital., kelt., germ., balt., slaw.;
W.: gr. βῆ (bē), Interj., bäh, blöken;
W.: s. lat. bēbāre, V., bä
schreien;
W.: s. lat. bēlāre, vulgär.lat., V., blöcken;
W.: s. lat. bālāre, V., blöcken, meckern.
*bed-, idg., V.: nhd. schwellen?;
ne. swell (V.)?;
RB.: Pokorny 96 (153/14), ind., arm., ital.?, kelt.?, slaw..
*beg̑ʰ, idg., Präp.: Vw.: s. *bʰeg̑ʰ.
*bel-
(1), idg., V.: nhd. ausschneiden?, graben?, höhlen?;
ne. cut (V.) out?, dig?;
RB.: Pokorny 96 (154/15), arm., kelt..
*bel-
(2), *bol-?, idg., Adj.: nhd. stark;
ne. strong;
RB.: Pokorny 96 (155/16), Krahe Bd. 1, 80, ind., gr., ital., germ.?, slaw.;
W.: s. gr. βελτίων (beltíōn), Adj. (Komp.), vorteilhafter, bessere;
W.: s. gr. βέλτατος (béltatos), Adj. (Superl.), beste;
W.: s. gr. βέλτερος (bélteros), Adj. (Komp.), vorteilhafter, bessere;
W.: s. gr. βέλτιστος (béltistos), Adj. (Superl.), beste, trefflichste.
*bend-, *bnn̥dno-, idg., Sb.: nhd. (hervorspringende) Spitze;
ne. tip (N.) jutting out;
RB.: Pokorny 96 (156/17), lat. kelt., germ.;
W.: lat. pinna, F., Mauerzinne, Mauerspitze;
germ. *pin-, Sb., Holzstift, Nagel, Pflock;
as. pin*, pin-n* 1, st. M. (a?, i?), Pflock, Nagel;
W.: lat. pinna, F., Mauerzinne, Mauerspitze;
germ. *pin-, Sb., Holzstift, Nagel, Pflock;
lat.-ahd.
pinna 7 und häufiger?, Sb., Stift (M.), Pflock;
nhd. Pinne, F., kleiner
spitziger Pflock, Nagel, DW 13, 1861;
W.: lat. pinna, F., Mauerzinne, Mauerspitze;
germ. *pin-, Sb., Holzstift, Nagel, Pflock;
ahd.? pfin* 1, phin*, st. M. (a), i?), Pflock, Holznagel, Nagel;
W.: s. lat. pinna, F., Mauerzinne, Mauerspitze;
germ. *penna-, *pennaz, st. M. (a), Spitze, Rinne;
ae. pinn (1), Sb., Pflock, Stift (M.);
W.: s. lat. pinna, F., Mauerzinne, Mauerspitze;
germ. *penna-, *pennaz, st. M. (a), Spitze, Rinne;
mnd. pinne, F., kleiner
länglich-spitzer Gegenstand;
an. pinn-i, sw. M. (n), Stift (M.), Pflock, Nagel;
W.: vgl. germ. *pannja?, Sb., Pinne;
vgl. ae. pėnn (1), M., Hürde.
*beu-
(1), *bu-, *bʰeu-, *bʰu-, idg., V.: nhd. dumpf schallen;
ne. dull noise;
RB.: Pokorny 97 (157/18), ind., iran., arm., gr., ital., kelt.?, germ., balt., slaw.;
W.: gr. βοάειν (boáein), V., laut rufen, schreien;
s. lat. boāre, V., rufen;
W.: s. gr. βοή (boḗ), F., Geschrei, Kampfgeschrei;
W.: s. gr. βύκτης (býktēs), Adj., sausend, heulend;
W.: s. gr. βύζειν (býzein), V., wie ein Uhu schreien;
W.: s. gr. βῦζα (byza), F., Uhu;
W.: s. gr. βύας (býas), M., Uhu;
W.: s. gr. βωστρεῖν (bōstrein), V., anrufen, herbeirufen;
W.: s. lat. būbo, M., Uhu;
būfo (roman.), M., Uhu?;
ahd. būf 2, st. M. (a?, i?), Uhu (, EWAhd 2, 416);
W.: s. lat. būtio, M., Rohrdommel;
W.: s.
lat. būteo, M., Falkenart, Bussard?;
W.: s. germ. *puk-, stechen, pochen;
s. ae. pȳ-c-an, sw. V., picken (V.) (1).
*beu-
(2), *bū̆-, *bʰeū̆-, *bʰū̆-, idg., V.:
nhd. blasen, schwellen;
ne. blow (V.) up, swell (V.);
RB.: Pokorny 98 (158/19), ind., iran., arm., gr., alb., ital., kelt., germ., balt., slaw.;
Hw.: s. *pū̆- (1);
W.: gr. βύειν (býein), V., stopfen, vollstopfen, anfüllen, verstopfen;
W.: s.
gr. βύζην (býzēn), Adj., vollstopfen, voll, dicht;
W.: s. gr. βυνεῖν (bynein), V., stopfen, vollstopfen;
W.: vgl. gr. βυτίνη (bytínē), πυτίνη (pytínē), F., umflochtene Weinflasche;
unter Einfluss von lat. mlat. buttis, F., Weinschlauch, Fass, Schlauch;
vgl. mlat. butina, F., Flasche, Gefäß;
germ. *budinō, *budinjō, *buddinō, *buddinjō, st. F. (ō), Bottich, Bütte (F.) (2), Fass, Tonne;
as. bud-in 2, st. F. (jō), Bütte (F.) (2);
mnd. bode, boden, bodene, bodde, budde;
W.: s. gr. βύττος (býttos), M., weibliche Scham;
W.: s. gr. βουβών (bubōn), M., Drüse neben der Scham, Schamgegend, Weiche, Unterleib;
W.: s. gr. φαῦσιγξ (phausinx), φαῦστιγξ (phaustinx), F., Bandblase, Blase;
W.: s. gr. φῴς (phōs), F., Brandblase;
W.: ? gr. βουνίζειν (bunízein), V., häufen;
W.: ? gr. βουνός (bunós), M., Hügel, Anhöhe;
W.: ? gr. βούνιον (búnion), N., eine Doldenpflanze;
W.: s. lat. bucca, F., aufgeblasene Backe;
vgl. lat. buccula, F., Bäcklein, zarte Backe;
afrz. bocle, Sb., Schildknauf;
mnd. bokel, Sb., gebuckelter
Zierknopf;
an. bu-k-l, st. N. (a), Schildbuckel;
W.: s. lat. bucca, F., aufgeblasene Backe;
vgl. buccula, F., Bäcklein, zarte Backe;
as. bukul-a* 1, sw. F. (n), Buckelschild;
mnd. bokele, bokle, M.;
W.: s. lat. bucca, F., aufgeblasene Backe;
vgl. buccula, F., Bäcklein, zarte Backe;
ahd. bukkula* 7, buckula*, sw. F. (n), »Buckel«, Buckelschild, Schildbuckel;
mhd. buckel, st. F., sw. F., Schildbuckel;
nhd. Buckel, F., Buckel, DW 2, 485, vgl. Buckel, M., Rücken (M.), Buckel, DW 2, 484;
W.: s. lat. bucca, F., aufgeblasene Backe;
vgl. lat. buccula, F., Bäcklein, zarte Backe;
frz. bouclier;
mnd. bokeler, Sb., kleiner runder Schild mit Buckel;
an. bu-k-l-ar-i, st. M. (ja), Schild mit
Buckel;
W.: s. lat. bucca, F., Backe (F.) (1)?;
vgl. germ. *pukka, Sb., Blatter, Pocke;
ae. po-cc, M., Pocke, Bläschen, Blatter;
W.: s. mlat. buttis, F., Weinschlauch, Fass, Schlauch;
ae. by-t-t (2), by-t-t-e, sw. F. (n), Bütte (F.) (2), Fass, Schlauch, Flasche;
mnd. butte, F., Bütte (F.) (2), Wanne, Fässchen;
an. byt-t-a, sw. F. (n), Kübel, Fass, Bütte (F.) (2);
an. byt-t-i, N., Bütte (F.) (2), Fass, Kübel;
W.: s. mlat. buttis, F., Weinschlauch, Fass, Schlauch;
anfrk. bu-t-er-ik* 2, st. M. (a), Schlauch, Weinschlauch;
W.: s. germ. *bul-, V., schwellen;
ahd. bol (2) 6, st. M. (a?, i?), Knolle, Zwiebel;
W.: s. germ. *bulō, *buljō, st. F. (ō), Beule;
germ. *bulō-, *bulōn, *buljō-, *buljōn, sw. F. (n), Beule;
ae. bȳ-l-e, sw. F. (n), Beule, Geschwür;
W.: s. germ. *bulō, *buljō, st. F. (ō), Beule;
germ. *bulō-, *bulōn, *buljō-, *buljōn, sw. F. (n), Beule;
ae. bȳ-l, M., Beule, Geschwür;
W.: s. germ. *bulō, *buljō, st. F. (ō), Beule;
germ. *bulō-, *bulōn, *buljō-, *buljōn, sw. F. (n), Beule;
anfrk. būl-a* 1, st. F. (ō)?, sw. F. (n)?, Wunde, Beule;
W.: s. germ. *bulō, *buljō, st. F. (ō), Beule;
germ. *bulō-, *bulōn, *buljō-, *buljōn, sw. F. (n), Beule;
ahd. būla* 3, st. F. (A), sw. F. (n), Beule, Schwellung;
mhd. biule, F., Beule;
nhd. Beule, F., Beule, Geschwulst, DW 1, 1744;
W.: s. germ. *bulō, *buljō, st. F. (ō), Beule;
germ. *bulō-, *bulōn, *buljō-, *buljōn, sw. F. (n), Beule;
ahd. bulla (2) 18, būilla, st. F. (A?, jA?), sw. F. (n), Blase, Pustel, Geschwulst;
mhd. biule, st. F., sw. F., Blase, Pustel, Geschwulst;
nhd. Beule, F., Beule, Geschwulst, DW 1, 1745;
W.: s. germ. *bausa-, *bausaz, *bausja-, *bausjaz, Adj., aufgeblasen, gering, böse;
got. *bau-s-ei, sw. F. (n), Bosheit, List, Betrug;
W.: s. germ. *bausa-, *bausaz, *bausja-, *bausjaz, Adj., aufgeblasen, gering, böse;
s.
afries. bâ-s-a* 1 und häufiger?, Adj., böse;
W.: s. germ. *bausa-, *bausaz, *bausja-, *bausjaz, Adj., aufgeblasen, gering, böse;
s. afries. bo-s-e 3, Adj., böse;
W.: s. germ. *bausa-, *bausaz, *bausja-, *bausjaz, Adj., aufgeblasen, gering, schlecht, böse;
as. bô-s-a* 3, st. F. (ō), Posse, nichtswürdiges Zeug;
s. mnd. bosse, bōtze, F.;
W.: s. germ. *bausa-, *bausaz, *bausja-, *bausjaz, Adj., aufgeblasen, gering, böse;
ahd. bōsi* (1) 10, Adj., wertlos, schwach, nichtswürdig;
mhd. bōse, bœse, Adj., böse, schlecht, übel;
nhd. böse, Adj., böse, DW 2, 248;
W.: s. germ. *bausja-, *bausjam, st. N. (a), Nichtigkeit, nichtiges Treiben;
anfrk. *bō-s-i?, st. N. (ja);
W.: vgl. germ. *bausahaidu-, *bausahaiduz, st. F. (u), Nichtigkeit, Geringheit;
afries. bo-s-hê-d 7, st. F. (i), Bosheit;
W.: vgl. germ. *bausahaidu-, *bausahaiduz, st. F. (u), Nichtigkeit, Geringheit;
ahd. bōsheit 8, st. F. (i), Nichtigkeit, Unwürdigkeit, sündiges Treiben;
mhd. bōsheit, st. F., Wertlosigkeit, Nichtigkeit, schlechte
Eigenschaft;
nhd. Bosheit, F., Bosheit, DW 2, 258;
W.: vgl. germ. *beusta-, *beustaz, st. M. (a), Biestmilch;
ae. béo-st, st. M. (a), Biestmilch;
W.: vgl. germ. *beusta-, *beustaz, st. M. (a), Biestmilch;
ahd. biost 33, st. M. (a?), Biestmilch, Kolostrum;
mhd. biest, st. M., Biestmilch;
vgl. nhd. Biestmilch, F., Biestmilch, DW 2, 3;
W.: vgl. germ. *bōsma-, *bōsmaz, st. M. (a), Busen;
ae. bō-sm, st. M. (a), Busen, Brust, Leib, Oberfläche, Schiffsraum;
W.: vgl. germ. *bōsma-, *bōsmaz, st. M. (a), Busen;
afries. bō-sem* 6, bō-sm, st. M. (a), Busen;
W.: vgl. germ. *bōsma-, *bōsmaz, st. M. (a), Busen;
as. bō-s-om* 2, st. M. (a), Busen, Schoß (?);
mnd. bosem, bōsem, boseme, bōseme, M.;
W.: vgl. germ. *bōsma-, *bōsmaz, st. M. (a), Busen;
as. *bō-sm-ian?, sw. V. (1a), bauschen;
W.: vgl. germ. *bōsma-, *bōsmaz, st. M. (a), Busen;
ahd. buosum* 15, st. M. (a), Busen, Schoß (M.) (1), Bausch des Gewandes;
mhd. buosem, buosen, st. M., Busen, Bausch des Gewandes, Schoß (M.) (1);
nhd. Busen, M., Busen, Brust, DW 2, 563;
W.: vgl. germ. *būdila-, *būdilaz, st. M. (a), Beutel (M.) (1);
afries. bū-del 1, st. M. (a), Beutel (M.) (1), Tasche;
W.: vgl. germ. *būdila-, *būdilaz, st. M. (a), Beutel (M.) (1);
as. bū-d-il 1, st. M. (a), Beutel (M.) (1);
mnd. būdel;
W.: vgl. germ. *būdila-, *būdilaz, st. M. (a), Beutel (M.) (1);
ahd. būtil 12, st. M. (a), Beutel (M.) (1), Börse (F.) (1);
mhd. biutel, st. M., st. N., Beutel (M.) (1), Beutelsieb, Tasche;
nhd. Beutel, M., Beutel (M.) (1), angehängte
Tasche, DW 1, 1750;
W.: s. germ *buhila-, *buhilaz, st. M. (a), Bogen;
an.
bō-l-a (1), sw. F. (n), Beule;
W.: s. germ. *buhila-, *buhilaz, st. M. (a), Hügel, Bühl, Beule;
ahd. buhil 15, st. M. (a), »Bühel«, »Bühl«, Hügel, Berg;
mhd. bühel, st. M., Hügel;
nhd. Bühel, Bühl, M., Hügel, DW 2, 496;
W.: s. germ. *būka-, *būkaz, st. M. (a), Bauch;
got. *bū-k-s, st. M. (a), Bauch;
W.: s. germ. *būka-, *būkaz, st. M. (a), Brauch, Leib;
an. bū-k-r, st. M. (a), Bauch, Körper;
W.: s. germ. *būka-, *būkaz, st. M. (a), Bauch, Leib;
ae. bū-c, st. M. (a), Bauch, Magen, Krug (M.) (1);
W.: s. germ. *būka-, *būkaz, st. M. (a), Brauch, Leib;
afries. bū-k 23, st. M. (a), Bauch, Rumpf;
W.: s. germ. *būka-, *būkaz, st. M. (a), Brauch, Leib;
anfrk. bū-k* 1, st. M. (a), Bauch;
W.: s. germ. *būka-, *būkaz, st. M. (a), Brauch, Leib;
ahd. būh 26, st. M. (a), Bauch, Leib, Schoß (M.) (1);
mhd. būch, st. M., Bauch, Magen, Rumpf;
nhd. Bauch, M., Bauch, Leib, Schoß (M.) (1), DW 1, 1163;
W.: s. germ. *pūkō-, *pūkōn, *pūka-, *pūkan, sw. M. (n), Kobold, Geist;
an. pū-k-i, sw. M. (n), Teufel;
W.: s. germ. *pūkō-, *pūkōn, *pūka-, *pūkan, Sb., Beutel (M.) (1);
an. po-k-i, sw. M. (n), Beutel (M.) (1);
W.: s. germ. *pūkō-, *pūkōn, *pūka-, *pūkan, sw. M. (n), Kobold, Geist;
ae. pū-c-a, sw. M. (n), Geist, Kobold;
W.: s. germ. *pūkō-, *pūkōn, *pūka-, *pūkan, Sb., Beutel (M.) (1);
ae. po-c-c-a, po-h-h-a, sw. M. (n), Tasche, Sack;
W.: vgl. germ. *pulla-, *pullaz, st. M. (a), Rundes, Kopf;
ae. po-ll, Sb., Kopf, Anhöhe;
W.: vgl. germ. *punga-, *pungaz, st. M. (a), Beutel (M.) (1);
an. pu-ng-r, st. M. (a), Geldbeutel;
W.: vgl. germ. *punga-, *pungaz, st. M. (a), Beutel (M.) (1);
ae. pu-ng, st. M. (a), Börse (F.) (1), Beutel (M.) (1);
W.: vgl. germ. *punga-, *pungaz, st. M. (a), Beutel (M.) (1);
afries. pu-ng 1 und häufiger?, st. M. (a), Beutel (M.) (1);
W.: vgl. germ. *punga-, *pungaz, st. M. (a), Beutel (M.) (1);
ahd. skazpfung* 1, scazphung*, st. M. (a?, i?), Geldbeutel;
W.: s. germ. *pungō, st. F. (ō), Beutel (M.) (1);
lat.-ahd. punga* 4
und häufiger?, F., Beutel (M.) (1);
W.: vgl. germ. *pusa-, *pusaz, st. M. (a), Anschwellung, Beutel (M.) (1);
an. pū-s-s, st. M. (a), Beutel (M.) (1);
W.: vgl. germ. *pusō-, *pusōn, *pusa-, *pusan, sw. M. (n), Anschwellung, Beutel (M.) (1);
ae. po-s-a, pu-s-a, sw. M. (n), Sack, Tasche;
an. po-s-i, sw. M. (n), Beutel (M.) (1);
W.: vgl. germ. *pusō-, *pusōn, *pusa-, *pusan, sw. M. (n), Anschwellung, Beutel (M.) (1);
ahd. pfoso* 3, phoso, sw. M. (n), Säckchen, Beutel (M.) (1);
mhd. phose, sw. M., Beutel (M.) (1), Gürteltasche;
W.: ? s. germ. *baulja?, Sb., Auswuchs, Beule;
got. *baul-j-ō?, sw. F. (n), Blase, Beule;
W.: ? s. germ. *baulja?, Sb., Auswuchs, Beule;
afries. bē-l* 3, bē-l-e*, M, F., Beule;
W.: ? s. germ. *baulja?, Sb., Auswuchs, Beule;
got. *bau-l-jan, sw. V. (1), blasen.
*beudh-, idg., V.: nhd. wecken, wach sein (V.), erkennen, beobachten; W.: germ. *būsni-, *būsniz, st. F. (i), Gebot; as. *būs-an?, st. F. (i), Gebot;.
*bisli-, idg., Sb.: Vw.: s. *bistli-.
*bistli-, *bisli-, idg., Sb.: nhd. Galle (F.) (1)?;
ne. gall?;
RB.: Pokorny 102 (159/20), ital., kelt.;
W.: lat. bīlis, F., Galle, Zorn, Unwille.
*bitlō, idg., Sb.: nhd. Beil; ne. axe (N.); RB.: Kluge s. u. Beil; W.: s. germ. *biþla-, *biþlam, st. N. (a), Haueisen, Beil?; an. bīld-r, st. M. (a), Aderlassmesser; W.: s. germ. *biþla-, *biþlam, st. N. (a), Haueisen, Beil?; ahd. bīhal 24, st. N. (a), Beil, Axt; mhd. bīhel, bīel, bīl, st. N., Beil; nhd. Beil, M., N., Beil, DW 1, 1377.
*blat-, idg., V.: nhd. plappern;
ne. babble (V.), prattle (V.);
RB.: Pokorny 102 (160/21), ital., germ.;
Hw.: s. *baba- (?);
W.: lat. blatīre, V., plappern, schwatzen, schwätzen;
W.: s. lat. blaterāre, blatterāre, V., plappern, schwafeln, dumm daherschwatzen.
*blē-, idg., V.: nhd. blöken;
ne. bleat (V.);
RB.: Pokorny 102 (161/22), gr., alb., germ., slaw.;
Hw.: s. *bʰlē-;
W.: gr. βληχάεσθαι (blēcháesthai), V., blöken;
W.: s. gr. βληχή (blēchḗ), F., Blöken.
*blou-, (*bʰlou-?), *plou-, idg., Sb.: nhd. Floh;
ne. flea;
RB.: Pokorny 102 (162/23), ind., iran., arm., gr., alb., ital., germ., balt., slaw.;
W.: gr. ψύλλα (psýlla), F., Floh;
W.: lat. pūlex, M., Floh, Erdfloh.
*bnn̥dno-, idg., Sb.: Vw.: s. *bend-.
*bol-, idg., Sb.: nhd. Knolle, Schwellung;
ne. node, bulb;
RB.: Pokorny 103 (163/24), ind., arm., gr.;
W.: gr. βῶλος (bōlos), M., Erdscholle, Klumpen (M.);
W.: gr. βῶλαξ (bōlax), F., Erdscholle, Klumpen (M.);
W.: s. gr. βόλιτος (bólitos), M., Mist;
W.: s. gr. βολβός (bolbós), M., Knolle, Zwiebel;
vgl. lat. bulbus, M., Zwiebel, Knolle, Bolle;
W.: vgl. gr. βόλβιτος (bólbitos), M., Mist;
W.: vgl. gr. βόλβιτον (bólbiton), N., Kuhmist;
vgl. lat. imbulbitāre, V., bekacken;
.
*bol-?, idg., Adj.: Vw.: s. *bel- (2).
*brangʰ-?, *brongʰ-?, idg., Adj.: nhd. heiser?;
ne. hoarse?;
RB.: Pokorny 103 (164/25), gr., kelt.;
W.: s. gr. βραγχᾶν (branchan), V., heiser sein (V.);
W.: s. gr. βράγχος (bránchos), M., Heiserkeit.
*brem-, idg., V.: nhd. brummen, brausen, rauschen;
ne. growl (V.), hum (V.);
RB.: Pokorny 143;
Hw.: s. *bʰerem- (2).
*breuk-, idg., V.: nhd. springen, schnellen;
ne. jump (V.);
RB.: Pokorny 103 (165/26), gr., slaw.;
W.: s. gr. βροῦκος (brūkos), βρεῦκος (breukos), βραῦκος (braukos), βρύκος (brýkos), M., Heuschrecke;
W.: s. gr. βροῦχος (brūchus), M., ungeflügelte Heuschreckenart;
lat. brūchus, M., ungeflügelte Heuschreckenart;
vgl. ae. broc (4), Sb., Heuschrecke.
*brongʰ-?, idg., Adj.: Vw.: s. *brangʰ-?.
*bronk-, idg., V.: nhd. einschließen, einengen;
ne. shut (V.) in;
RB.: Pokorny 103 (166/27), germ., balt.;
W.: s. germ. *prag-, V., drücken;
got. *pragg-an, red. V. (3), drängen;
W.: vgl. germ. *pranga?, Sb., Beengung, Bedrängung;
got. *pragg-a, Sb., Beengung.
*bu-, idg., Sb.: nhd. Lippe, Kuss;
ne. lip (N.), kiss (N.);
RB.: Pokorny 103 (167/28), iran., alb., kelt., germ., balt., slaw..
*bu- (1), idg., V.: Vw.: s. *beu- (1).
*bū̆- (2), idg., V.: Vw.: s. *beu- (2).
|