Др.-индийский: bhájati `to divide, distribute', ptc. bhaktá-; bhága- m. `patron, gracious lord; excellence, majesty'; bhāgá- m. `part, portion, share'
Авестийский: bag- `als Anteil bestimmt sein', baga-, baɣa- n. `Anteil, Los, bes. gunstiges'; baɣa- m. `Herr, Gott'; baxšaiti `hat oder gibt Anteil'; baxta- `als Anteil zugewiesen', n. `bestimmter Anteil, Schicksalsbestimmung, bes. Missgeschick'
Другие иранские: NPers baɣ `Gott'
Славянские: *bogъ, *ne-bogъ, *ū-bogъ, *bogātъ(jь)
Значение: уделять, разделять
Ссылки: WP II 127 f
ПраИЕ:*bhAg-
PRNUM: PRNUM
Англ. значение: buttocks, back
Др.-индийский: bhaga- n., bhagā f. `female organ, pudendum muliebre, vulva; perinaeum of males'
Германские: *bak-a- n., m., *bakk-ō(n-) f.
Значение: ягодицы, спина
Ссылки: WP II 148
ПраИЕ:*bhal-
Англ. значение: a k. of waterfowl/waders
Др.-индийский: {balāka m., balākā f. `a k. of crane', cf. baka- m. `a k. of heron or crane'}
Др.-греческий: phălǟrís, gen. -íd-os 'coot, Fulica atra' LS 1914
Германские: *balik-ō(n-) f.
Латинский: fulica f., fulix, -icis f. `Art Wasservogel, Blässhuhn'
Значение: птица (водяная - лысуха?)
Ссылки: WP II 175 f
ПраИЕ:*bhal-
Англ. значение: roughness, height
Др.-греческий: ? phálo-s m. N. eines Helmschmucks oder Helmteils: `hornartiger Aufsatz ?', `Helmreifen ?', pl. phálara n. N. eines Helmteils: `Verzierungen ?', `Backenstücke ?'; ? phelléu̯-s m. `unebener, steiniger Boden', gǟ̂ phellís Pol., pl. phellía n., phelleṓn, -ō̂nos m. `id.', ? ion., att. a-phelḗs `einfach, schmucklos'
Германские: *bal-an- m.
Кельтские: Cymr bal `Erhöhung, Berggipfel'
Значение: неровность, возвышенность
Ссылки: WP II 181
ПраИЕ:*bhala-
Англ. значение: log, beam
Др.-греческий: phálaŋks, -aŋgos f. `rundes und längliches Stück Holz, Baumstamm, Walze, Balken; Waagebalken; Gelenk ana den Fingern; Reihe der Augenwimpern; Spinne'
Германские: *bal-ō(n-) (~ -ē-) f., *bul-a- m., *bull=
Значение: бревно, брус
Ссылки: WP II f
ПраИЕ:*bhalge-, *bhlage- /-e-
PRNUM: PRNUM
Англ. значение: to flame
Тохарский: A, B pälk- (PT *pälk-) 'to shine, burn; to see, look at' (Adams 377 f)
Др.-индийский: bhárga- m., bhárgas- n. 'radiance, splendour'
Др.-греческий: phlégō, phlegéthō, aor. phléksai̯, p. phlékhthē̂nai̯, pf. p. péphlegmai̯ `entzünden, verbrennen, erleuchten; brennen, flammen, leuchten, glänzen'; phlégma n. `Flamme, Lohe', phlegmonǟ́ `Entzündung, entzündliche Geschwulst, heftige Erregung'; phléksi-s f. = ardor, flammatus (Gloss.); phlégos = tò phlégma Hsch.; phlók-s, gen. phlogós f. `Flamme, brennendes Feuer, Brand', phlogetó-s m. `das Brennen, Hitze', phlogmó-s `Flamme, Glut, Entzündung,
Балтийские: ? *blag-n-a- adj.
Германские: *blak-ō- vb., *blak-ja- vb., *blik-ja- m., *blik-ja- vb.
Латинский: flagrāre `brennen, lodern, glühen', flamma f. `Flamme'; OLat fulgō, -ere, Lat fulgeō, -ēre, fulsī `blitzen, schimmern, leuchten', fulgus/fulgur, -uris n. `der leuchtende und einschlagende Blitz', fulmen, -inis n. `Blitz, Blitzschlag'
Другие италийские: Osk (Iuveí) Flagiuí `(Iovī) Fulgurātōrī'
Германские: *ban-ja- n., *ban-jō- f., *ban-an- m., etc.
Значение: вредить, убивать
Ссылки: WP II 149
ПраИЕ:*bhand-
Англ. значение: to shout
Др.-индийский: bhándate `to be greeted with praise, receive applause; to honour, worship'; bhándiṣṭha- `shouting most loudly, praising most highly', bhandána- `shouting, yelling', bhandánā f. `acclamation, applause, praise'
Др.-греческий: páthnǟ, hom., att. phátnǟ `Krippe; Vertiefung, Fach in einer Felderecke, Kassette; Zahnhöhle'
Балтийские: *bañd-ā̂ f.
Германские: *bán-s-ō f., -a- m., *ban-s-t-i- c.
Значение: хлев
Ссылки: WP II 152
ПраИЕ:*bhAng-
Англ. значение: wave
Др.-индийский: bhaṅga- m. `wave', {bhañji- `Welle' }
Балтийские: *bañg-ā̂ (2) f.
Значение: волна
Ссылки: WP II 149 f
ПраИЕ:*bhAr-
Англ. значение: to foretell, to judge
Др.-греческий: phármako-n n. `heilbringendes od. schädliches Mittel, Heil-, Giftkraut, Arznei, Gifttrank, Zaubef(trank), Färbemittel, Naturstoff für physikalische od. chemische Bearbeitung'
Балтийские: *bur̂- (1) vb. tr., *bur̂-t-a- (1) c.
Германские: *bōr-ia- vb., *bur-ja- vb., etc.
Латинский: fors, -tis `blinder Zufall, Ungefähr', fortūna f. `Zufall, Geschick; Glück, Unglück', fortuītus, -a `zufällig, unverschuldet'
Другие италийские: Paelign forte `fortūna'
Кельтские: *barn-; *brāt- > Gaul Bratu-spanctium ON; bratūde `ex judicio'; OIr brāth, gen. -o `Gericht'; barn `Richter'; Cymr brawd `Urteil'; barn `Urteil', Corn bres `Urteil', Bret breut `plaidoyer', pl. breujou `les assises de la justice'; barnm `Urteil'
Значение: предсказывать судьбу, выносить приговор
Ссылки: WP II 161
ПраИЕ:*bhAr-
Англ. значение: log, board
Славянские: ? *za-borъ
Германские: *bar=
Латинский: forus, -ī m. `Schiffsgang, Ruderbänke, Verdeck; Sitzreihen im Theater, Zuschauertribüne; Gang um ein Beet und zwischen den Waben im Bienenstock; Spielbrett', pl. forulī `Fächer für Bücher; niedere Sitzreihen'
Авестийский: bā, bē, bōit_ Partikeln der Beteuerung und Hervorgebung, bāδa 'fūrwahr'
Армянский: ba, bay hervorhebende Partikel
Др.-греческий: ph[ǟ́] (phē̂ Aristarch.) 'as, like as' (read by Zenodotus in Il.2.144, 14.499, said by Sch. Aesch. on 14.409 to occur in Antim. and in Call.)
Славянские: *bo, *bā
Балтийские: *be, *ba
Германские: *ba, *bai
Значение: частица
Ссылки: WP II 136 f
ПраИЕ:*bhāg'-
Англ. значение: beech
Др.-греческий: phǟgó-s f. `Eiche, Quercus aegilops'
Германские: *bōk- c., *bok-a- n., *bōk-iōn- f., -an- m.
Латинский: fāgus, gen. -ī (/-ūs) f. `Buche'
Кельтские: Gaul Bāgācon, Bagusta toponyms
Значение: дерево (бук)
Ссылки: WP II 128
ПраИЕ:*bhāg'h-u-
PRNUM: PRNUM
Англ. значение: arm, shoulder
Тохарский: A poke, B poko (pokai) (PT *pokai-) 'arm, limb' (Adams 403)
Др.-индийский: bāhú- m. `arm, esp. the fore-arm, arm between the elbow and wrist; fore-foot of an animal'
Авестийский: bāzu- 'Arm'
Др.-греческий: pǟ̂khü-s, -eos/-eōs m. `Unterarm, Arm; Elle (als Mass)'
Кельтские: Gaul Belenos PN; *balla > Fr baille Blässe; OIr bel-tene `der 1. Mai, an welchem die heidnischen Iren Feuer anzündeten und Vieh hindurch jagten', MIr ball `Fleck'
Албанский: balε Stirn
Значение: светлый, блестящий
Ссылки: WP II 175 f
ПраИЕ:*bhelg'-
Англ. значение: beam, pile, prop; to prop up
Славянские: *bolzьno, *bolzьnā, *bolzīnā
Балтийские: Lith balžíena, balžíena-s `biegsame Querstange zur Verbindung des Aufsatzes auf dem Schlitten, Prügel, Knebel'; Lett bàlziên-s m. `Gebinde, welches die gegenüberstehenden Stützen auf den S chlittensohlen verbindet, Verband am Pfluge', bàlzît `Schlitten mit den balzieni versehen, stützen, einwicken', bàlst-s `Stütze, Unterstützung, Griff am Pflug, hölzerner Pflock unter den Pflugscharen', bel̂zt, balstît `stützen'; { pabàlsts m. Stütze, Griff, Handhabe am Pfluge, ostlett. bòlgzds m. Stützenverband am flachen Holzschlitten }
Кельтские: Gaul Bergusia; Admageto-briga, Litano-briga u. a. ON, Arebrigium ON, Brigiani (Alpenvolk); Brigantes VN, Brigantia ON `Bregenz', Name einer weibl. Gottheit; *bregh=: OIr brī, acc. brig `Hügel', Cymr bre f. `Hügel', Corn bre f. Hügel', Bret bre f. `Hügel'; Cymr bera `Haufe', OCorn, Bret bertn `id.'
Значение: гора; высокий
ПраИЕ:*bhergʷ-, *bhergʷh-
Англ. значение: to feed
Др.-индийский: bhárvati `to chew, devour, eat'
Авестийский: baoirya- `was gekaut werden muss, fest', baourva- `kauend'
Др.-греческий: phérbō, -omai̯, plqpf. hHom. epephórbei̯ `weiden, hüten, füttern, ernähren', m. `sich an etw. nähren, verzehren, geniessen'; phorbǟ́ f., pl. phorbá n. `Weide, Futter, Nahrung'
Славянские: ? *bergtī (в значении `кормить')
Германские: *birgw-a- vb., *bargw-ia- vb.
Значение: кормить(ся)
Ссылки: WP II 164 f (differently in Pok.)
ПраИЕ:*bhern-
Англ. значение: mouth
Армянский: beran `Mund'
Славянские: Blg bъrna `Lippe'
Балтийские: *bur̂n-ā̂ f., *pur̂n-[a]- (2) c.
Кельтские: Ir bern `Kluft, Öffnung'
Значение: рот
Ссылки: WP II 160
ПраИЕ:*bherw-, *bhrew-
PRNUM: PRNUM
Англ. значение: to boil, to seethe
Др.-индийский: bhurváṇi- `restless, impatient', bhurván- `restless motion of water'
Латинский: fungor, -ī, fūnctus sum `geniessen, erleiden, überstehen; verwalten, vollbringen, leisten; gebrauchen, verwenden', dēfungī `durchmachen, zu Ende bringen, überstehen; sterben', perfungī `ganz geniessen, auskosten, überstehen, zu Ende verwalten'
Значение: пользоваться
Ссылки: WP II 145
ПраИЕ:*bheuge-, *bhūgh[e]-
PRNUM: PRNUM
Англ. значение: to run, to escape
Др.-греческий: phéu̯gō, phüŋgánō, ft. phéu̯ksomai̯, aor. phügẹ̄̂n, pf. a. pépheu̯ga, m. ptc. pephügmɛ́no-, va. phüktó- `fliehen, entfliehen, in die Verbannung gehen, auf der Flucht, verbannt sein, gerichtlich verfolgt werden', phǘga-de `in die Flucht', phǘgda, -dǟn `auf der Flucht', phǘzda f. `(wilde) Flucht, Panik', phügǟ́ f. `Flucht, Verbannung', pró-, prós-phüks `fliehend, schutzsuchend', phǘksi-s f. `Flucht, Rettung'
Балтийские: *bū̂g- vb. intr., *baug-u- adj., *būg-n-a- adj.
Др.-индийский: barhís- n. `sacrificial grass, a bed or layer of Kuṣa grass, usually strewed over the sacrificial ground to serve as a sacred surface on which to present the oblations, and as a seat for the gods and the sacrificers'; upa-bárhaṇa- n., upa-bárhaṇī f. `a cushion, pillow'
Тохарский: A pält, B pilta (PT *pältā) 'leaf, petal' (Adams 388)
Др.-греческий: phǘllo-n n. `Blatt'; blastánō, aor. blastẹ̄̂n `keimen, sprossen', blastó-s m. `Keim, Spross, Stengel', blástǟ f. `id.; Ursprung, Geburt'
Германские: *blō-m-a- n., *blō-m-ōn- f., -an- m., *blō-s-m=, *blōw-a- vb., *blō-d-i-, etc.; *blē-d=; *bla-d-a- n.
Латинский: folium, -ī n. `Blatt (der Pflanze)'; flōs, -ōris m. `Blume, Blüte, Blütezeit; das Beste bzw. Oberste einer Sache; Jungfräulichkeit, Jugendkraft'; Flōra f.
Другие италийские: Osk Fluusaí `Florae', Fiuusasiaís (i für l ?) `Florabilis', Sabin Flusare `Florali'
Кельтские: *beli̯o-m: Gael bile `Blättchen, Blüte'; *blāt- > MIr blāth `Blüte, Blume'; Cymr blawd `Blüte', OCorn blodon `Blüte', MBret bleuzven `Blüte', Bret bleuñ(v)enn `Blüte'
Значение: лист; цветок, цвеcти
Ссылки: WP II 176 f, 294 f
ПраИЕ:*bhong-
PRNUM: PRNUM
Англ. значение: to break, to beat
Др.-индийский: bhanakti, pf. babháñja `to break, shatter'; bhaṅgá- m. `breaking, splitting, a break or breach'
Балтийские: *beñg- vb. tr., *bang-t-a- adj., *pa=bañg-ā̂ f., *biñg- vb. intr., *biñg-ù- adj.
Германские: *bank-ō- vb., *bunk-ō- vb., *bung-ō- vb., *bung-ōn- f.
Латинский: formīdō, -inis f. `Gespenst, Vogelscheuche; Grausen, peinigende Furcht, Schrecken'
Значение: страх, страх божий
Ссылки: WP II 308
ПраИЕ:*bhos-
Англ. значение: bare, barefooted
Армянский: bok (< *bhosogo-) `barfuss'
Славянские: *bòsъ
Балтийские: *bas-a- adj.
Германские: *baz-á- adj.
Значение: босой
Ссылки: WP II 189
ПраИЕ:*bhoukʷ-
PRNUM: PRNUM
Англ. значение: bee, drone, gad-fly
Славянские: *bъčelā́
Германские: *bau(g)w-á- m.
Латинский: fūcus, -ī m. `Brutbiene, Drohne'
Значение: насекомое (пчела, трутень, слепень)
Ссылки: WP II 184
ПраИЕ:*bhow-/-a-
Англ. значение: cave, burrow
Др.-индийский: bhūka- m., n. `hole' (L.)
Армянский: bovkh `χωνευπήριον, furnace, small forge, mine'
Латинский: fovea, -ae f. `Grube; Fallgrube für das Wild; Tierhöhle'; ? pl. favi(s)sae `locum sīc apellābat in quō erat aqua inclūsa circā templa; sunt autem quī putant favisās esse in Capitōliō cellīs cisternīsque similēs, ubī repōnī erant solita ea quae in templō vetustāte erant facta inūtilia'; faux, pl. faucēs, gen. -ium f. `der obere Teil des Schlundes, Luftröhre, Kehlkopf, Kehle'
Значение: пещера, нора
Ссылки: WP II 140 f, WH
ПраИЕ:*bhoyǝ-
Англ. значение: to frighten, to be afraid
Др.-индийский: bibhéti, bháyate, ptc. bhiyāná-, bhītá- `to fear, be afraid of'; bhī- f., bhīti- f. `fear', bhīmá- `fearful, terrific', bhīrú- `fearful, timid'; ? bhā́ma- m. `passion, wrath, anger'
Авестийский: bayente, byente `sie setzen in Furcht'
Другие иранские: NPers bāk `Furcht', bīm `id.'
Др.-греческий: ? píthǟko-s m. `Affe'; píthōn, -ōnos m. `kleiner Affe'
Латинский: foedus, -a `hässlich, scheussl;ich, widerwärtig, grässlich; schändlich'
Значение: пугать, бояться
Ссылки: WP II 124 f, 186
ПраИЕ:*bhozdh-
Англ. значение: penis
Др.-греческий: pósthǟ f. `das männliche Glied; Vorhaut'
Кельтские: OIr bot, Ir bod `penis'
Значение: penis
Ссылки: WP II 68 f
Комментарии: Differently in Pok.
ПраИЕ:*bhōg-
Англ. значение: to roast, to bake
Др.-греческий: phṓgō, phṓgnütai̯, aor. éphōksa, éphōsa, p. ephṓkhthēn, va. phōktó- `rösten, braten', phṓgano -n n. `Gefäss zum Rösten der Gerste', phō̂ksi-s f. `das Rösten', pl. phō̂ktai̯ f. `geröstete Gerstenkörner'
Германские: *bak-a- vb., *bak-ō- vb., *bakk-a- vb.; *bak-s-tr-a- m.
Значение: жарить, печь
Ссылки: WP II 187 f
ПраИЕ:*bhō, bhē; a(m)-bhō, a(m)-bhē
Англ. значение: both
Тохарский: A āmpi, ampe, B ant-api, āntpi `beide' (Adams 14) (PT *āntäp(ä)i)
Др.-индийский: bhrṅga- m. `a large black bee, humble-bee'
Славянские: *brǭkъ (~ -ū-)
Значение: насекомое (шмель, жук)
Ссылки: WP II 202 f
ПраИЕ:*bhrā-t-er-
PRNUM: PRNUM
Англ. значение: brother
Тохарский: A pracar, B procer 'brother' (Adams 421)
Др.-индийский: bhrā́tar- m. `brother'; bhrātrá- n. `brotherhood', bhrātrya- n. id.
Авестийский: brātar-
Другие иранские: OPers brātar- 'brother'
Армянский: eɫbair, gen. eɫbaur `brother'
Др.-греческий: ion. {phrḗtōr (inschr.) `Bruder' - nowhere found!}, phrḗtēr = adelphós Hsch.; phrǟ́tēr, -eros m. (Dor. phrātḗr Hdn. Gr.), phrǟ́tōr, -oros m. `Mitglied einer Phratrie', phrǟ́trǟ f. 'tribe, clan; political subdivision of the phülḗ'
Славянские: *brātrъ, *brātъ, *brāt(r)ьjā
Балтийские: *brā̂tē̃ (-er-es) (1), *brāt-ia-s m., *brāt-iā̃ f., *brā̂-l-ia-s (1) m.
Германские: *brṓɵēr
Латинский: frāter, -tris m. `Brudedr', pl. `Geschwister'
Другие италийские: Osk fratrúm `fratrum'; Umbr fratrum, fratrom `id.', frater `frātrēs', fratrex, fretrexs `*frātricus, Haupt der frātrēs'
Кельтские: OIr brāthir; Cymr brawd, pl. brodyr, OCorn broder, MBret breuzr, NBret breur, pl. breudeur
Др.-греческий: püthmḗn, -énos m. `Boden eines Gefässes, des Meeres usw., Grund, Grundfläche, Unterlage, Fuss (eines Bechers, einer Pflanze), Wurzelende, Stock, Stamm'; pǘndak-s, -akos m. `Boden eines Gefässes'
Латинский: bu-bulcus, -ī m. `Ochsentreiber, Ackerknecht', su-bulcus, -ī m. `Schweinehirt'
Другие италийские: Samn > Ital bifolco
Значение: сторож, пастух
Ссылки: WP II 192
ПраИЕ:*bhurgh- ?
Англ. значение: watch-tower
Армянский: burgn `Turm'
Германские: *burg- c., *burg-ia- n.
Значение: сторожевая башня etc.
Комментарии: A Wanderwort: cf. Arm burgn `toren', Aram burgin, burgon, Arab burǯ `kleine festing' (all probably from Hurro-Urartian and Caucasian). Greek pǘrgos is a loanword, as it show phonetics.
ПраИЕ:*bhū-
PRNUM: PRNUM
Англ. значение: to become, to be
Др.-индийский: bhávati, fut. bhaviṣyáti, aor. ábhūt, bhúvat, pf. babhū́va, pass. bhūyate, caus. bhāvayati, ptc. bhūtá- `to be, become'; bhūtá- n. `living being, world'; bhū́ti-, bhūtí- f. `existence, being, welfare'; bhāvá- m. `becoming, being', bhavá- m. `birth, production, origin'; bhavítra- n. `earth, world'; bhavana- n. `dwelling, abode; birth, production', bhúvana- n. `being, living creature'; bhū- f. `world, universe, world', bhū́mī, bhū́mi- f. `earth, soil, ground'; bhū́man- n. `earth, world, being', bhūmán- m. `abundance, multitude', -bhu- (in comp.) `becoming, being'; bhávītva- `future'
Авестийский: bavaiti `wird, entsteht, geschieht; wird sein'; fut. būṣyeiti, ptc. būṣyant- `der ins Dasein treten wird'; būmī- `Erde'
Др.-индийский: bhujáti `to bend, curve', ptc. bhugná-; bhuja- `bending, curve, arm', bhogá- m. `winding or curve, coil (of a serpent)'
Славянские: *bъgātī, *būgorъ
Германские: *būg-a-/*biug-a- vb., *baug-ia- vb., *bug-an- m., *bux-t-i- c., *bux-t-ō f., *bug-il-a- m., *baug-il-a- m.; *biug-ōn- f., *baug-a- m., *biug-a- adj., *bug-ō- vb.; *bug-i- c.
Значение: гнуть
Ссылки: WP II 145 f
ПраИЕ:*bhūr- [cf. *bhAur-, *bherw-]
Англ. значение: to move quickly, to be excited, etc.
Др.-индийский: bhuráti `to move rapidly or convulsively, stir, palpitate', intens. járbhurīti; bhuraṇyáti `to be active or restless, stir', bhuraṇyú- `quivering, stirring, restless', bhū́rṇi- `restless, active, angry'
Др.-греческий: porphǖ́rō `aufwallen, aufwogen, aufwogen, aufgeregt sein'; phǖ́rō, aor. phǘrsai̯, phürsámeno-, p. ephúrthēn, ephǘrēn, pf. m. péphürmai̯, va. -phürto- `vermischen, verwirren, durcheinanderrühren, be netzen, besudeln', phǖráō `(ver)mischen, kneten, winrühren', phǘrdǟn `vermischt, durcheinander', phürmó-s m. `Mischung, Verwirrung', phǘrma n. `Schleim, Schmutz, Kot', phǘrsi-s f. `das Mischen, Dureinanderrühren'; phüroí = molǘnei, rhüpoî Hsch.
Значение: о Броуне
Ссылки: WP II 157 f
ПраИЕ:*bhūs-
Англ. значение: to move quickly, quick
Др.-индийский: bhū́ṣati `to strive after, use efforts for, be intent upon'